วัตถุประสงค์ของการมีส่วนร่วมของประชาชน
1) เพื่อประชาสัมพันธ์โครงการและเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร สร้างการรับรู้ และสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับโครงการให้กลุ่มเป้าหมายได้รับทราบ และเกิดความเข้าใจอย่างถูกต้อง ตลอดระยะเวลาการศึกษาเป็นระยะ ๆ และต่อเนื่อง
2) เพื่อรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากกลุ่มเป้าหมายสำหรับใช้ประกอบการพิจารณาศึกษาออกแบบโครงการให้มีความเหมาะสม โดยมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุดและตอบสนองต่อการใช้งานของประชาชนได้อย่างสูงสุด
พื้นที่ดำเนินงานด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน
ในเบื้องต้นการดำเนินงานด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน จึงกำหนดพื้นที่ดำเนินงานด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของ 3 ตำบล ประกอบด้วย ตำบลนาซ่าว ตำบลเชียงคาน และตำบลบุฮม อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย ในจังหวัดเลย ดัง ตารางที่ 1
ตารางที่ 1 พื้นที่ดำเนินงานด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน
จังหวัด |
อำเภอ |
ตำบล |
การปกครองส่วนท้องถิ่น |
เลย |
เชียงคาน |
นาซ่าว |
องค์การบริหารส่วนตำบลนาซ่าว |
เชียงคาน |
เทศบาลตำบลเชียงคาน องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงคาน |
||
บุฮม |
องค์การบริหารส่วนตำบลบุฮม |
||
1 จังหวัด |
1 อำเภอ |
3 ตำบล |
4 การปกครองส่วนท้องถิ่น |
กลุ่มเป้าหมาย
การดำเนินงานการมีส่วนร่วมของประชาชนของโครงการเน้นให้ความสำคัญกับผู้มีส่วนได้เสียในพื้นที่ศึกษา หน่วยงานภาครัฐและเอกชน หน่วยงานปกครอง กลุ่มองค์กรด้านสิ่งแวดล้อม สถาบันการศึกษา สื่อมวลชน และภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมถึงประชาชนทั่วไปที่สนใจในโครงการ ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายในการดำเนินงาน 7 กลุ่ม โดยจำแนกกลุ่มเป้าหมายตามแนวทางการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนและผู้มีส่วนได้เสีย ตามแนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม ของสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 ดังนี้
1) ผู้ได้รับผลกระทบ: แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ กลุ่มผู้เสียผลประโยชน์ เป็นกลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากโครงการในด้านลบ ทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น กลุ่มผู้นำชุมชน และประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ศึกษาของโครงการ และกลุ่มผู้ได้ผลรับประโยชน์ เป็นกลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากโครงการในด้านบวก ทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น ผู้ประกอบการธุรกิจการค้า และบริการที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของโครงการ รวมถึงผู้ที่ได้รับผลกระทบเกี่ยวเนื่องจากการพัฒนาโครงการ เป็นต้น
2) ผู้ที่รับผิดชอบจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม: ได้แก่
- เจ้าของโครงการ ในที่นี้หมายถึง กรมทางหลวง
- นิติบุคคลผู้มีสิทธิทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมหรือที่ปรึกษา ในที่นี้หมายถึงกลุ่มบริษัทที่ปรึกษา ประกอบด้วย บริษัท ทีม คอนซัลติ้ง เอนจิเนียริ่ง แอนด์ แมเนจเมนท์ จำกัด (มหาชน) และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
3) ผู้ที่ทำหน้าที่พิจารณารายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม: ได้แก่
- สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ในฐานะฝ่ายเลขานุการของคณะกรรมการผู้ชำนาญการพิจารณารายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (คชก.) หรือหน่วยงานของรัฐตามที่คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (กก.วล.) มอบหมายให้ปฏิบัติหน้าที่แทน
- คชก. และ/หรือ กก.วล.
- ผู้ที่มีหน้าที่ตัดสินใจอนุมัติอนุญาตโครงการ เช่น คณะรัฐมนตรี รัฐมนตรี และหน่วยงานของรัฐ หรือเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจอนุญาตตามกฎหมาย
4) หน่วยงานราชการในระดับต่าง ๆ: ทั้งส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมชลประทาน กรมป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค และสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด เป็นต้น
5) องค์กรเอกชนด้านการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม องค์กรพัฒนาเอกชน สถาบันการศึกษา และนักวิชาการอิสระ: เช่น กลุ่มองค์การเอกชนด้านสิ่งแวดล้อมจะเป็นองค์กรที่ได้ขึ้นทะเบียนกับ
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม องค์กรพัฒนาเอกชน (NGO) ในที่นี้หมายถึง กลุ่มหรือองค์กรต่าง ๆ ที่อยู่ในเขตพื้นที่หรือเข้าไปใช้ประโยชน์พื้นที่ สถาบันการศึกษาภายในพื้นที่โครงการหรือสถาบันการศึกษาในระดับอุดมศึกษา และนักวิชาการอิสระ ในที่นี้หมายความรวมทั้งผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน และนักวิชาการจากภายนอก
6) สื่อมวลชน: สื่อมวลชนระดับท้องถิ่นและส่วนกลาง ซึ่งมีบทบาทในการนำเสนอข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับโครงการ ผลกระทบของโครงการและความก้าวหน้าในการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม
7) ประชาชนทั่วไป: สาธารณชนที่มีความสนใจโครงการ จะมีบทบาทในฐานะผู้สังเกตการณ์ การดำเนินกิจกรรมการมีส่วนร่วมของประชาชนของโครงการ ได้เปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องได้เข้ามามีส่วนร่วมกับโครงการ โดยปราศจากการปิดกั้นการให้ข้อมูลข่าวสารและเข้าร่วมประชุม ทั้งนี้โครงการจะประสบความสำเร็จหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับการวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมายได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ดังนั้นที่ปรึกษาจึงได้แบ่งกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียตามบทบาทและความสำคัญที่มีต่อโครงการ
แผนการดำเนินงานด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน
แผนการมีส่วนร่วมของประชาชนจะดำเนินการร่วมกับการประชาสัมพันธ์โครงการอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นจนสิ้นสุดการศึกษาโครงการ โดยมุ่งเน้นการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารแก่กลุ่มเป้าหมายอย่างชัดเจนและมีความโปร่งใส เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีโอกาสรับทราบข้อมูลความคืบหน้าของโครงการ และเปิดโอกาสให้มีการรับฟังความคิดเห็นให้ข้อเสนอแนะได้ในทุกขั้นตอนการศึกษาโครงการ
ที่ปรึกษาได้จัดทำแผนการมีส่วนร่วมของประชาชน จำนวน 8 แผน (ดังรูปที่ 1) เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายได้รับทราบข้อมูลข่าวสาร รวมถึงมีโอกาสในการแสดงความคิดเห็นหรือความกังวลใจเกี่ยวกับการพัฒนาโครงการได้ทุกระยะ โดยจะนำข้อคิดเห็น ประเด็น และข้อเสนอแนะที่ได้รับไปใช้พิจารณาปรับปรุงแนวทางการทำงานในขั้นต่อไป สำหรับแผนงานการมีส่วนร่วมของประชาชนทั้ง 8 แผน ประกอบด้วย
1) แผนการเตรียมความพร้อมก่อนการรับฟังความคิดเห็น
2) แผนการประชุมปฐมนิเทศโครงการ (สัมมนา ครั้งที่ 1)
3) แผนการประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นต่อแนวเส้นทางและรูปแบบทางเลือกของโครงการ (การประชุมกลุ่มย่อย ครั้งที่ 1)
4) แผนการสัมภาษณ์เชิงลึก ครั้งที่ 1 (ผู้มีบทบาทสำคัญต่อการกำหนดนโยบายการพัฒนาเมือง)
5) แผนการประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อแนวเส้นทางและรูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมของโครงการ (สัมมนา ครั้งที่ 2)
6) แผนการสัมภาษณ์เชิงลึก ครั้งที่ 2 (ผู้มีบทบาทสำคัญต่อพื้นที่อ่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อม)
7) แผนการประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อร่างมาตรการป้องกัน แก้ไข และลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการ (การประชุมกลุ่มย่อย ครั้งที่ 2)
8) แผนการประชุมสรุปผลการศึกษาโครงการ (สัมมนา ครั้งที่ 3)
แผนการประชาสัมพันธ์โครงการ
การประชาสัมพันธ์โครงการ โดยการนำเสนอเนื้อหาขอบเขตงานด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน ประกอบด้วย
1) การประชุมเตรียมความพร้อมก่อนการรับฟังความคิดเห็น
2) การประชุมปฐมนิเทศโครงการ (สัมมนา ครั้งที่ 1)
3) การประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นต่อแนวเส้นทางและรูปแบบทางเลือกของโครงการ (การประชุมกลุ่มย่อย ครั้งที่ 1)
4) การสัมภาษณ์เชิงลึก ครั้งที่ 1 (ผู้มีบทบาทสำคัญต่อการกำหนดนโยบายการพัฒนาเมือง)
5) การประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อแนวเส้นทางและรูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมของโครงการ (สัมมนา ครั้งที่ 2)
6) การสัมภาษณ์เชิงลึก ครั้งที่ 2 (ผู้มีบทบาทสำคัญต่อพื้นที่อ่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อม)
7) การประชุมรับฟังความคิดเห็นต่อร่างมาตรการป้องกัน แก้ไข และลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมของโครงการ (การประชุมกลุ่มย่อย ครั้งที่ 2)
8) การประชุมสรุปผลการศึกษาโครงการ (สัมมนา ครั้งที่ 3)